Luận đoán kiểu ngũ hành tương ngộ, đại loại xem sự sinh, khắc ra sao, xem khi phối hợp sẽ dẫn đến kết quả thế nào. Cụ thể của phong thủy thì thế đất tròn là Kim, thế dài là Mộc, thế nhọn là Hoả, thế vuông là Thổ, thế như sóng gợn là Thuỷ. Khi chọn đất phải dựa vào ngũ hành tương sinh mà luận đoán, tránh ngũ hành tương khắc. Khi thuỷ gặp thuỷ thường dẫn đến điều không tốt, gia đình dâm loạn.
Phương Bắc là thuỷ mà có nước ngấm vào nhà, vào mồ thì không tốt.
Phương Nam là hoả mà có thế đất hình tam giác nhọn, như thế hoả gặp hoả, ở nơi đất ấy thường sinh kiện tụng.
Phương Tây thuộc Kim mà có thế đất dáng tròn (kim hình) thì nhà như thế của cải ùn ùn kéo đến.
Phương Đông thuộc Mộc mà thế đất lại có hình dài (Mộc hình) gia chủ sẽ có con cái đuề huề, giàu sang phú quý.
Đối với mảnh đất làm nhà hay nơi huyệt táng, nếu lấy vị trí ngôi nhà hay ngôi mộ làm mốc phương vị thì phong thủy gọi bên trái là Thanh long, bên phải là Bạch hổ, đằng trước là chu tước, miếng đất ngay sát nhà là Minh đường, đằng sau là Huyền vũ.
Tốt nhất thì bên trái có dòng nước nhỏ chảy lững lờ cho đúng nghĩa Thanh long (con rồng xanh). Bên trái có nước chảy theo dòng, cha và con trai vinh hiển mát mặt với đời.
Bên phải có Bạch hổ (hổ trắng) lại có đường dài men theo rìa đất thì con gái trong nhà đảm đang sung sướng. Bạch Hổ mà lại có đình chùa miếu mạo hoặc vũng úng ngập là điều kiêng kị. Đất ở như thế dễ sinh tử biệt trong nhà.
Trước nhà là Chu tước có ao hồ ôm đảo nhỏ hình tròn thì con gái trong nhà vẻ vang phú quý. Chu tước có sông dài bao bọc làm thành án thư như hình cái bàn kê trước nhà, trước mộ thì con cái trong nhà giàu sang hiển vinh. Thế đất này gọi là Thiên cát (có lầu gác nhà trời).
Sau nhà thế đất đùn tròn như mây đùn, xúm xít sum vầy gọi là huyền vũ có thế bích dài (đài biếc), không được để hố sâu, nếu không sẽ dẫn đến chết uổng.